Van Dam's Kwastenfabriek goud waard

De Kwastenfabriek begon in 1928 in Culemborg. Voor die tijd was er al een Culemborgse Borstel- en Kwastenfabriek actief in de binnenstad. Maar toen die verhuisde nabij Eindhoven bleef een aantal borstel- en kwastenmakers in Culemborg achter zonder werk. Onder hen voorman Eduard Benda.
Om brood op de plank voor zijn gezin te houden zocht en vond hij een oplossing bij zakenman Harrie van Dam. Diens oudste zoon, Louis, begon samen met Eduard een nieuw kwastenfabriekje. Toen Louis een paar jaar later het leger in ging, nam zijn broer Kees van Dam het roer over. De kiem voor Van Dam’s Kwastenfabriek, dat onlangs zijn 90-jarig jubileum vierde, was hiermee gelegd.

Eigen erfgoed
Marleen van Dam behoort tot de vierde generatie van het geslacht van Van Dam. Zij is sinds 2014 verantwoordelijk voor onder meer inkoop, marketing en hrm bij Van Dam’s Kwastenfabriek en bewierookt de warme sfeer binnen de onderneming.
“Van Dam’s Kwastenfabriek voelt als eigen erfgoed. Sommige werknemers zijn hier al 40 jaar in dienst en staan heel dichtbij me. Zo is een naaste collega van me nog op kraamvisite geweest toen ik geboren werd. Dat is wel heel speciaal. Toen mijn vader me vroeg om in te stappen bij Van Dam’s Kwastenfabriek, hoefde ik dan ook niet heel lang na te denken. Ondanks het feit dat ik in een hele andere branche, namelijk de culturele sector, werkzaam was.”

Grote klanten
Piet van Erp, de huidige directeur van Van Dam’s Kwastenfabriek, had iets meer tijd nodig om te antwoorden toen zijn vader hem in 1988 vroeg om het stokje van hem over te nemen. Piet van Erp senior, een volle neef van Kees van Dam, was in 1954 aangesteld als verkoopdirecteur. Onder zijn commerciële leiding werden grote klanten als Ralston en Hema, Hoogovens en Defensie binnengehaald.
“Ik twijfelde toch wel even toen mijn vader mij vroeg de leiding van het bedrijf over te nemen”, herinnert de huidige directeur zich. “Ik hielp op dat moment al wel af en toe mee in de productie, maar had eigenlijk andere ambities in de logistiek. Ik had het destijds reuze naar mijn zin als leidinggevende bij een distributiecentrum van De Bijenkorf.
Maar dit treintje komt maar eenmaal voorbij, dacht ik toen ik werd gevraagd om in de voetsporen van mijn vader te treden. En mocht de functie me niet op het lijf geschreven zijn, redeneerde ik, dan kon ik nog altijd andere wegen inslaan. Daar was ik nog jong genoeg voor.”

Voorop lopen
Het bleek echter de juiste stap te zijn voor Van Erp, die inmiddels tot het interieur behoort van Van Dam’s Kwastenfabriek. Toch kwam hij in 1988 niet in een gespreid bedje terecht, legt hij uit.
“Het was hard werken om voorop te kunnen blijven lopen. We werkten in die periode nog veel met de hand, in een verouderde productieomgeving. Daarnaast deden we nog rechtstreeks zaken met de schilder. We hadden een korps vertegenwoordigers dat dagelijks schilders bezocht. Dit was behoorlijk arbeidsintensief, zeker omdat er steeds meer eenmanszaken ontstonden in de schilderbranche en de filedruk toenam. “
Van Dam’s Kwastenfabriek was min of meer gedwongen de zaken over een andere boeg te gooien. Zo werd eind jaren ’90 een nieuwe lijn van kwaliteitsproducten opgezet, die leidde tot het merk Goudhaantje. De schilder reageerde zeer enthousiast op deze nieuwe serie handgemaakte vakkwasten. “Goudhaantje is het vlaggenschip binnen ons assortiment en heeft bij schilders een zeer sterk imago,” weet Van Erp.


Verfgroothandels
Het gevolg was dat de omzetten begonnen te stijgen. Daarnaast besloot Van Dam’s Kwastenfabriek de samenwerking aan te gaan met verfgroothandels, die op dat moment sterk in opkomst waren.
“Voor de schilders was het ook veel handiger om paint en non paint bij de groothandel in de buurt aan te schaffen”, legt Marleen van Dam uit. “De samenwerking is een gouden greep gebleken en verloopt al 20 jaar tot volle tevredenheid. We hebben nu twee accountmanagers in dienst die vrijwel dagelijks bij de groothandels over de vloer komen. Tijdens ons jubileum hebben we daarom, behalve ons personeel, ook de groothandels in het zonnetje gezet.”

Innovatie
Mede door de introductie van het sterke merk, de samenwerking met groothandels en de focus op kwaliteit handhaafde Van Dam’s zich in de markt, terwijl de concurrentie het loodje legde. Inmiddels mag Van Dam’s Kwastenfabriek zich de enige overbleven ambachtelijke kwastenfabriek in Nederland noemen.
Dit betekent echter niet dat Van Dam’s Kwastenfabriek op de lauweren rust, benadrukt Van Erp. “Integendeel. Er vindt altijd een gedegen kwaliteitscontrole op onze productie plaats en we willen de beste grondstoffen gebruiken. Daarnaast blijven we te allen tijde werken aan nieuwe ontwikkelingen.”

Synthetische vezels
Zo introduceerde Van Dam’s Kwastenfabriek in 2010 met succes Goudhaantje Futura, een kwast van volledig synthetische vezels. Door de opkomst van de watergedragen verf alsmede door het feit dat varkenshaar schaarser en duurder werd, bleek het gebruik van synthetische vezels als vulmateriaal voor kwasten een uitkomst.
Chinees varkenshaar is lange tijd de belangrijkste grondstof voor de kwast geweest. Omdat varkenshaar hol is en een schubbenstructuur heeft is het echter minder geschikt voor de verwerking van watergedragen verf.
Daarnaast introduceerde Van Dam’s Kwastenfabriek twee jaar geleden Goudhaantje Purple. Deze kwast is ontwikkeld in samenwerking met professionele schilders en is uitstekend geschikt voor de verwerking van watergedragen lakken en synthetische lakken met een lage viscositeit. De kwast is vervaardigd van 100% synthetische vezels.

Contact met schilders
De verwerkingseigenschappen van verven zijn zeer aan verandering onderhevig. Om te kunnen blijven innoveren staat Van Dam’s Kwastenfabriek voortdurend in nauw contact met schilders.
Van Erp: “Vroegen konden we rechtstreeks met schilders contact leggen, nu doen we dat via de groothandels. Zij brengen regelmatig een bezoek aan onze fabriek in Culemborg om de laatste ontwikkelingen in de markt door te nemen. Daarnaast ontmoeten we schilders op beurzen zoals de SGA Vakdagen, waar we ze verzoeken om onze kwasten te testen. De feedback die we van schilders op onze producten ontvangen is altijd zeer waardevol.”
Uitdagingen
Volgens de directeur wordt Van Dam’s Kwastenfabriek de komende jaren nog met verschillende andere grote uitdagingen geconfronteerd. “Het produceren van kwasten is niet echt een groeimarkt. Er komen steeds meer technieken op de markt die de rol van de kwast terugdringen en de onderhoudsintervallen korter maken.$Minder onderhoud is nu eenmaal een trend. Door de robotisering is het bovendien zeer de vraag welke arbeidsintensieve beroepen in de toekomst zullen blijven bestaan. We zullen dus niet stil mogen blijven staan. Maar daar staat Van Dam’s Kwastenfabriek ook niet om bekend.”