Lampen en armaturen: een verhaal apart

#afbouw 03-12-2020
Lampen en armaturen: een verhaal apart

Afbouwbedrijven, plafond- en wandmontagebedrijven en onderhoudsbedrijven hebben geregeld te maken met verlichting. Dat kan zijn nieuwe verlichting die wordt gemonteerd, of oude verlichting die wordt vervangen. Hoe dan ook: rondom verlichting is altijd (Europese) wetgeving van kracht die maakt dat er een aantal bijzondere verplichtingen gelden. 
Lampen en armaturen: een verhaal apart
Om bij het begin te beginnen: dit verhaal gaat niet over gloeilampen (die inmiddels niet meer verkocht mogen worden) maar over energiezuinige lampen: tl-buizen, spaarlampen en ledverlichting. Dat type lampen – en ook de armaturen waar ze in zitten – wordt door de EU namelijk gezien als ‘e-waste’ op het moment dat ze worden afgedankt. E-waste staat voor elektr(on)isch afval – zeg maar alle afval waar een stekker of, in het geval van lampen, een fitting aan zit.

Al in de jaren tachtig van de vorige eeuw heeft de EU bepaald dat e-waste apart ingezameld en verwerkt moet worden. Dit omdat e-waste vrijwel altijd stoffen bevat die (sterk) belastend zijn voor het milieu. Zo bevatten tl-buizen en spaarlampen een kleine hoeveelheid kwikpoeder, dat erg milieuverontreinigend is. De laatste jaren is daar nog een argument bijgekomen: e-waste bevat doorgaans ook veel stoffen die prima te recyclen en her te gebruiken zijn. Zo is van een gewone spaarlamp meer dan 90% opnieuw in te zetten na recycling.

Fabrikanten en importeurs verantwoordelijk
De verplichting lampen en armaturen na einde levensduur apart in te zamelen geldt voor iedereen die ze gebruikt. Dus voor gewone consumenten, maar ook voor zakelijke gebruikers. Maar omdat dit in de praktijk niet te handhaven is, heeft de EU besloten de fabrikanten en importeurs verantwoordelijk te maken voor de inzameling en verwerking. Ofwel: iedereen die in Nederland een lamp op de markt brengt, heeft automatisch de verplichting die ook weer in te zamelen en te verwerken. Alle in Nederland actieve fabrikanten en importeurs van lampen en armaturen hebben zich met dit doel verzameld binnen de stichting LightRec (voor lampen) en de stichting OPEN (voor armaturen). LighRec en OPEN coördineren dus de inzameling, die wordt uitgevoerd door Wecycle.

Consumenten kunnen afgedankte lampen en armaturen gratis kwijt in lampenzaken, bouwmarkten en op de milieustraat. Professionals zoals installatie- en onderhoudsbedrijven kunnen daarvoor terecht bij hun technische groothandel of rechtstreeks bij Wecycle, die op verzoek gratis inzamelboxen verstrekt en ook weer ophaalt. Blijft nog open de vraag hoe dit hele systeem bekostigd wordt. Dat gebeurt doordat alle bij LightRec en OPEN aangesloten fabrikanten en importeurs per verkochte lamp of armatuur een kleine vergoeding inleggen. Van al die vergoedingen samen kan de inzameling en recycling nu en in de toekomst worden betaald.   

Apart inleveren
Wat betekent dit alles nu voor afbouwbedrijven, plafond- en wandmontagebedrijven en onderhoudsbedrijven? Een: als er tijdens een klus lampen en/of armaturen worden vervangen, hou die dan apart en lever ze apart in. Op de websites van Wecycle (wecycle.nl) en LightRec (lightrec.nl) staat welke mogelijkheden er allemaal zijn. En twee: wie zelf (al dan niet online) lampen en/of armaturen inkoopt in het buitenland, moet zich als deelnemer aanmelden bij respectievelijk stichting LightRec en/of stichting OPEN. Je bent dan immers als bedrijf actief als importeur, en valt daarmee onder de wettelijke regeling inzake inzameling en verwerking van e-waste. Ook hierover kun je meer informatie vinden op de website van LightRec (lightrec.nl) en OPEN (stichting-open.org).

Lampen en armaturen: een verhaal apart